Sự khác nhau và cách phân biệt giữa Đá mặt trăng (Moonstone) và Đá xà cừ (Labradorite)

Feldspar là khoáng chất phổ biến nhất trong vỏ trái đất, cũng như một số khoáng chất đa dạng. Bạn có thể nhặt một tảng đá ở bất cứ đâu trên thế giới và có thể bạn sẽ thấy rằng nó có chứa một hoặc hai khoáng chất thuộc nhóm feldspar.

Vẻ đẹp nhịu nhẹ tinh tế của Moonstone và di sản lâu đời của nó khiến nó có lẽ là thành viên quen thuộc nhất trong nhóm feldspar. Trong khi đó vẻ đẹp sống động của Labradorite có thể giống với hoa văn óng ánh trên cánh bướm.

Tuy nhiên để hiểu rõ sự khác nhau giữa Đá mặt trăng Moonstone và Đá xà cừ Labradorite, chúng ta phải tìm hiểu sâu hơn về khoa học của hai loại đá này

Ba trụ cột của phân loại khoáng vật

Để phân biệt sự khác nhau giữa Đá mặt trăng và Đá xà cừ, chúng ta cần phải tìm hiểu về hệ thống phân loại khoáng chất và đá quý. Ba trụ cột của hệ thống phân loại này là Group (nhóm), Species (loại), Variety (chủng)

Species

Nền tảng căn bảng của phân loại khoáng vật. Một loại khoáng chất là nhóm chung những khoáng chất tương đồng nhau dựa trên thành phần hóa học và cấu trúc tinh thể của chúng. Ví dụ, loại khoáng vật Orthoclase được tạo thành từ một cấu trúc lặp đi lặp lại đều đặn của các nguyên tử Kali (K), Nhôm (Al), Silic (Si) và Oxi (O). Hoặc loại khoáng vật Labodarite được tạo thành từ một cấu trúc lặp đi lặp lại đều đặn của các nguyên tử Kali (K), Natri (Na), Silic (Si) và Oxi (O). Những nguyên tử đó – trong sự sắp xếp thích hợp và số lượng tương đối – luôn xác định loại khoáng vật đó.

Group

Đôi khi một số loại đá quý chỉ khác nhau một chút, ví dụ như hai loại Orthoclase và Labodarite trong ví dụ trên chỉ khác nhau ở nguyên tử Nhôm (Al) và Natri (Na) trong cấu trúc của chúng. Bởi vì chúng rất giống nhau như thế, các nhà đá quý học, địa chất học có thể phân loại những khoáng vật này thành chung một Group (nhóm).

Có nhiều nhóm khoáng vật trên Trái Đất, thông dụng đối với đá quý có thể kể đến Garnet, Tourmaline, Feldpsar. Cả hai loại Orthoclase và Labodarite vì tính gần tương đồng trong cấu trúc hóa học của chúng, nên cả hai được xếp vào nhóm Feldspar.

Variety

Các nhà đá quý học sử dụng thuật ngữ Variety (chủng) để mô tả những biến thể màu sắc này. Một Variety có thể xem là một danh mục con của một Species. Sự phân biệt lẫn nhau giữa các Variety có thể dựa trên màu sắc, độ trong suốt hoặc hiện tượng (một hiện tượng là một hiệu ứng quang học đặc biệt, như ngôi sao trong sapphire sao, hoặc ánh trăng xanh trong đá mặt trăng). Ví dụ, trong loại khoáng vật beryl, aquamarine là chủng màu xanh lam được biết đến rộng rãi nhất và ngọc lục bảo là chủng màu xanh lá cây được đánh giá cao.

Đá mặt trăng Moonstone là một variety của Orthoclase species, đá xà cừ là một variety của Labradorite species

Sự khác biệt giữa Đá mặt trăng (Moonstone) và Đá xà cừ (Labradorite)

Chúng ta hãy xem xét lại về cấu trúc hóa học của cả hai loại đá trên:

• Moonstone có thành phần là các nguyên tử Kali (K), Nhôm (Al), Silic (Si) và Oxi (O).
• Labradorite có thành phần là các nguyên tử Kali (K), Natri (Na), Silic (Si) và Oxi (O).

Như thế, xét về định nghĩa và dựa theo cấu trúc hóa học của hai loại đá trên, đá mặt trăng và đá xà cừ là hai loại đá có họ hàng gần với nhau, cả hai đều thuộc nhóm khoáng vật feldspar. Tuy nhiên hai loại đá thuộc hai nhánh, hay là hai species khác nhau: Đá mặt trăng (Moonstone) là một variety của Orthoclase species, Đá xà cừ (Labradorite) là một variety của Labradorite species

Về màu sắc bên ngoài và hiệu ứng quang học. Labradorite được biết đến với việc có một dải màu rộng lớn, trong khi moonstone thường chỉ hiển thị màu xanh lam và trắng, và đôi khi có màu hồng.

Trong một số trường hợp, sự khác biệt để phân biệt bằng mắt thường là khá ít. Hầu hết đá xà cừ trong suốt và có ánh xanh lục đều được bán với cái tên đá mặt trăng, điều này vẫn được chấp nhận ở một số thị trường. Để phân biệt chính xác, cần phải có kính lúp hoặc phòng giám định chuyên dụng

Đá mặt trăng cầu vồng (Rainbow Moonstone)

Một ngoại lệ nho nhỏ là một loại labradorite khác – được tìm thấy ở Madagascar – có hiện tượng ánh trăng nhiều màu trên một màu cơ thể nhạt. Vì thế, trong thương mại, nó được gọi là Đá mặt trăng cầu vồng, mặc dù thực tế là nó thực sự là một loại labradorite chứ không phải là orthoclase.